Realtalk: De Rol van van het onderwijs in de energietransitie - Smart Future
De energietransitie vraagt niet alleen om technologische vooruitgang, maar ook om voldoende goed opgeleide vakmensen. Hoe zorgen het bedrijfsleven en opleiders samen voor voldoende geschoolde professionals? En wat is de kracht van Leven Lang Ontwikkelen (LLO) in deze uitdaging? Deze vragen stonden centraal tijdens de REALTALK op donderdag 13 maart.
Den Helder als strategisch knooppunt
De bijeenkomst vond plaats in Den Helder, een stad met een strategische ligging in de Noordzee. Katja Naber (Commercieel manager Port of Den Helder) lichtte toe waarom deze locatie zo relevant is: “Napoleon zag al dat we dit gebied goed moesten verdedigen en daarom is de Marine hier gevestigd. Later zagen de olie- en gassector en de offshore windparken de kansen van deze centrale plek. Vanuit Den Helder kijken we naar de mogelijkheden voor deze sector.”
De uitdaging van human capital in de energietransitie
Joost Pellis (ECHT Human Capital) benadrukte de urgentie van de situatie: “Uitdagingen rondom human capital zijn groot en worden zeker niet minder. We moeten met onderwijs en werkveld ophalen wat we de komende jaren verwachten, hoe we elkaar kunnen vinden en hoe we ook daadwerkelijk concrete samenwerkingen gaan starten” De offshore-sector biedt volop kansen, maar deze kunnen alleen worden benut als er voldoende gekwalificeerde mensen beschikbaar zijn. Daarom werd in verschillende break-out sessies gekeken naar de kennis en vaardigheden die in de toekomst nodig zullen zijn, wat er nu nog ontbreekt en hoe onderwijs en bedrijfsleven samen kunnen werken om deze leemte op te vullen.
Flexpertise: van expert naar flexpert
Voorafgaand aan de break-out sessies gaf Dr. Lonneke Frie, expert in flexpertise, een inspirerende masterclass. Zij heeft een fascinatie ontwikkeld voor het begrip expert en onderzocht hoe professionals wendbaar kunnen blijven in een veranderende arbeidsmarkt. “De uitdaging van experts is dat hun kracht na verloop van tijd een valkuil wordt,” aldus Frie. “Je hebt geleerd wat werkt en doet veel dingen op de automatische piloot, maar dat betekent niet altijd dat het nog steeds de beste manier is.” Daarom is het concept van flexpertise essentieel: het vermogen van professionals om te anticiperen op een veranderende vraag naar expertise. Dit zorgt ervoor dat hun kennis en vaardigheden waardevol blijven voor henzelf én hun werk.
Samen werken aan de toekomst
David Molenaar (Strategic Advisor ECHT) benadrukte het belang van vooruitdenken: “De wereld verandert sneller dan het onderwijs aan kan. Juist daarom moeten we nu alvast verder vooruit kijken en inspelen op de kansen.” Een cruciale rol in de energietransitie is weggelegd voor het onderwijs. Henriëtte Weerstand (programmamanager onderwijsactualisatie bij Vonk) gaf aan hoe belangrijk samenwerking met het werkveld is: “Het onderwijs is altijd bezig met vernieuwing, maar daar hebben we het bedrijfsleven bij nodig. Zij zien wat eraan komt en hoe wij onze studenten daarop kunnen voorbereiden.”
Kritische blik op samenwerking in de break-out sessies
In de break-out sessies werd kritisch gekeken naar de skills die nodig zijn voor de toekomst en naar de huidige samenwerking tussen het onderwijs en het werkveld. Daarbij werd besproken waarom deze samenwerking soms moeizaam verloopt. “Het onderwijs wordt beperkt door het KD (kwalificatiedossier). Daarin staat waar onze studenten aan moeten voldoen, maar het aanpassen van het KD is een traag proces. Wel is het aan ons om creatief te kijken naar het KD, want daar liggen meer kansen dan we nu benutten. Daarnaast kunnen wij aan de slag met het versterken van het onderzoekend vermogen en het door-ontwikkelen van soft skills,” aldus Henriëtte Weerstand.
Ook voor het werkveld liggen er uitdagingen. Mariken Betsema (MSG Sustainable Strategies) benadrukte dat bedrijven moeten kijken hoe ze bestaande expertise slimmer kunnen inzetten. “Wij kunnen gaan kijken hoe we de kennis van de huidige experts kunnen inzetten om met minder mensen, hetzelfde of zelfs meer werk te verzetten. Denk bijvoorbeeld aan een expert op het gebied van varen, die we kunnen inzetten voor de besturing van onbemande vaartuigen. Er zijn ontzettend veel slimme technologieën waar we gebruik van kunnen maken.”
De kennis die tijdens deze sessies is opgehaald, vormt het startpunt voor een verdere samenwerking. Met de betrokken partners wordt gewerkt aan een Noordzee-expertise kaart, waarop met ‘vaarroutes’ inzichtelijk wordt gemaakt:
- Welke veranderingen er nu en naar verwachting in de toekomst plaatsvinden;
- Wat dit betekent voor de (door)ontwikkeling van expertise;
- Welke competentieknelpunten mensen ervaren bij het doorlopen van deze ontwikkelroutes;
- Welke LLO-oplossingen mogelijk passend zijn bij het overbruggen van deze knelpunten.
Er ligt nog een wereld aan mogelijkheden voor ons, maar de eerste stappen zijn gezet – de weg naar succes is ingeslagen!
METIP
We willen METIP bedanken voor het beschikbaar stellen van de locatie. Bij METIP worden ondernemers, start-ups, kennisinstellingen, studenten en maatschappelijke organisaties samengebracht om te werken aan uitdagende en innovatieve vraagstukken voor de versterking van de maritieme, mariene en offshore energie sector. Dit sluit prachtig aan bij het doel van deze bijeenkomst en benadrukt hoe samenwerking tussen verschillende partijen bijdraagt aan de energietransitie.
